Soedan, land van lieve mensen & heel Afrika ineen

Hier zijn de Zandhazen weer! Op 21 juni moesten we voor 10.00 uur in de haven zijn en gingen we na alle procedures (denk dat ons paspoort 15x gecheckt is…) om 13.00 uur de ferry op. We hadden dus geen 1e klas kunnen krijgen en de 2e klas was echt schrikken. Tot onze grote vreugde kwam Mr. Sallah van de ferry maatschappij himself aan boord om ons te vertellen dat hij toch nog een 1e klas hut had kunnen regelen voor ons. De schat! Hij zei dat 2e klas ‘a problem’ zou zijn voor ons (oudjes, denk ik dat hij erbij dacht). En dat zou het zeker geweest zijn. Na nog eens 6 uur wachten – het duurt even voor 570 mensen en alle wasmachines, tv’s, strijkijzers enz. (in Egypte nl. ca. de helft goedkoper dan in Soedan, dus er wordt druk in gehandeld) aan boord zijn, vertrokken we om 19.00 uur dan toch eindelijk. Er was in het ticket ook een maaltijd inbegrepen en die viel lang niet tegen! Al met al werd het best een leuke overtocht, je hebt heel wat te kijken met zoveel mensen aan boord en wij waren als enige blanken, samen met onze Zuid-Afrikaanse vriend Lodie, een grote bezienswaardigheid, dus mensen wilden graag een praatje met ons maken.

Klik op de foto's voor een vergroting, er wordt dan een nieuw venster geopend

Na een zeventien uur durende boottocht komen we aan in Wadi Halfa, het laatste plaatsje in het noorden van Soedan, gelegen aan ‘Lake Nasser’, het grootste door mensen gemaakte meer te wereld. Het plaatsje dankt z’n bestaan louter en alleen aan de ferry die een keer per week vaart tussen Egypte en Soedan. Het is een van de weinige en tevens meest gebruikte grensovergangen tussen de beide landen. Al jaren is sprake van de aanleg van een weg, die alles zoveel eenvoudiger (en goedkoper!) zou maken, maar tot op heden is daar nog weinig van terecht gekomen.
Heerlijk om weer in het echte Afrika te arriveren. De warmte van de mensen straalt je tegemoet en je wordt oprecht met open armen ontvangen. Je zit nog niet of iemand vraagt al: chai? (spreek uit als het Engelse ‘shy’), wil je thee? Zoals wij een bakje koffie aanbieden, zo krijg je in Afrika vrij snel een klein glaasje thee. Volgens traditie met minstens een eetlepel suiker erin. Nu begrepen we onlangs dat dit erg goed is voor je gezondheid als de temperatuur zoals vandaag gemeten tot 52 graden kan oplopen!

Voor Stina al bekend, maar voor Frank zijn dit soort temperaturen een compleet nieuwe ervaring. Dat alles maar dan ook echt alles, zelfs in de schaduw, warmte blijft afgeven (24 uur per dag). De grond, de muren, maar ook een plastic tuinstoel in het lokale restaurant. Ga je hier dan op zitten, dan is zowel je ondergoed als je broek in een minuut of vijf volledig doorweekt. Ijskoud water is in een minuut of tien lauw en na twintig minuten niet meer te drinken. Niet dat dit erg is, want je drinkt eigenlijk voortdurend. Een litertje of zes per dag gaat er vlotjes doorheen, zonder dat je het toilet hoeft te bezoeken…

Maar terug naar de mensen, want dat is veel boeiender. Op de boot hebben we al kennis gemaakt met Magzoub Hassan. Vol trots vertelde hij ons dat zijn naam vermeld was in onze reisgids. Na aankomst in Wadi Halfa ontmoeten wij hem ’s avonds weer in het park. Magzoub is Nubiër, en in Egypte hebben we al geleerd dat je dan geen Egyptenaar of Soedanees bent, ook al woon je in een van beide landen. De Nubiërs zijn een trots volk die al sinds de tijd van de farao’s hun eigen levensstijl, taal en tradities hebben.
Sprankelend en zelfverzekerd als Magzoub is, wil hij graag iets te vertellen over zijn leven. Hij is zevenentwintig en woont in de hoofdstad Khartoum (spreek uit als gartoem). Althans daar woont hij de meeste tijd, omdat hij daar werkt. Zijn hart ligt echter in Abri, een dorp met zo’n vijfduizend inwoners, halfweg tussen Khartoum en Wadi Halfa. Toen hij achttien was had hij zijn aanstaande vrouw gevonden. Althans dat dacht hij. Zij wees hem af, omdat hij nog aan het studeren was en dus geen inkomsten had. Vrij snel daarna viel zijn oog op zijn huidige verloofde die op dat moment elf jaar was! Op de vraag waarom hij nog niet getrouwd is komt onmiddellijk een duidelijke en glasheldere verklaring: zijn huis in Nubische stijl is nog niet klaar en dan trouw je niet.
Het is een genot om de avond met Magzoub door te brengen. Vooral door zijn geestige en kordate antwoorden op vragen die wij hem stellen. Het lijkt wel of hij over alles heeft nagedacht en overal een antwoord op heeft. Als wij bijvoorbeeld zijn reactie peilen op het feit dat veel mensen schijnbaar niets zitten te doen, dan zijn deze landgenoten gewoon lui. Om te vervolgen met de mededeling dat de Koran zegt dat je op Allah’s hulp kunt rekenen als je door middel van hard werken probeert iets te bereiken, maar dat deze mensen nooit iets zullen bereiken. Hij had de mooiste verklaringen. Toen ik hem vroeg of er malaria in Soedan was, zei hij dat dat zo was in sommige plaatsen, maar dat wij dat niet zouden krijgen, want dan moest je ergens langer verblijven, want de muggen moesten je eerst leren kennen en als je er maar kort was, dan kregen ze die kans niet. Lodie vraagt hem (als grapje) een vrouw voor hem te zoeken. Magzoub is erg verbaasd dat zo’n oude man (sorry lieve vrienden!) nog geen vrouw heeft. Wie moet er dan voor hem zorgen als hij gaat sterven?! Magzoub vindt het onbegrijpelijk en vooral onverantwoord. Hij zegt tegen ons: “This man is not serious, otherwise he would have a wife”.

Hij zelf zit vol met vitamine C. De C van connecties wel te verstaan. Hij is een geboren netwerker en kent iedereen. Dat moet ook wel, want door connecties kun je een centje bij verdienen. Van het normale salaris kun je volgens hem niet leven. Als wij hem later bezoeken in Abri, laat hij ons vol trots het stuk land zien, dat hij naar eigen zeggen van de overheid heeft gekregen. Vol vuur vertelt hij dat de grond nog dit jaar geëgaliseerd zal worden en het nog te bouwen guesthouse geopend zal worden. Met de wilskracht die hij heeft, hebben wij er het volte vertrouwen in dat hem dit gaat lukken!

In Khartoum komen we Magzoub weer tegen! Hij ziet onze auto staan en staat opeens voor onze neus! Wat een verrassing. Net terug in Khartoum, na zijn vakantie. Hoewel nog steeds bruisend van energie, konden we ook merken dat hij treurig gestemd was. Khartoum vindt hij niks, veel te druk. Abri, daar is het rustig en kun je samen met vrienden onder de boom een kopje chai drinken. Tijdens onze tocht door Khartoum krijgt hij z’n verloofde aan de lijn, ze moest huilen…

Maar hij heeft ons overal mee geholpen. Naar de Toyota garage om het luchtfilter schoon te maken?! Ben je gek, veel te duur! Hij weet wel een ‘mannetje’ die dat voor 0,30 Euro doet. Hij brengt ons erheen. Geld wisselen tegen die koers? Hij weet wel een mannetje die dat voor een veel betere koers doet. Hij brengt ons erheen. We willen onze reisagent bezoeken, maar hoe vinden we in Allahsnaam zijn kantoor in het enorme Khartoum. Geen nood, Magzoub belt hem, vraagt hem hoe te rijden en na een uur en nog 3 telefoontjes zitten we vervolgens in een best fraai restaurant te lunchen met ons vieren. De zaken gaan erg goed volgens Ahmed, de reisagent.

Soedan lijkt wel het enige land te zijn dat geen last heeft van de crisis. Wij hebben toch van Soedan een beeld als een erg arm land. Maar de mensen hier praten over hun land als heel florerend. Ethiopië, dat is pas arm zegt men hier, en in Egypte is het ook niet best, die komen allemaal naar Soedan om werk te vinden. Er wordt ook wel geschreven dat Khartoum, ooit de ‘biggest waiting room in Africa’ , omdat er helemaal niets gebeurde (nog meer niets dan in andere Afrikaanse landen ;-)), tegenwoordig het Dubai van Afrika is! De Chinezen doen in elk geval erg hun best. Van het noorden naar het zuiden zijn er nu prachtige asfalt wegen en bruggen in plaats van ferries.

Wadi Halfa, waar we met de ferry aankwamen en dus onze eerste kennismaking met Soedan was, is misschien wel de vreselijkste plaats die we ooit bezocht hebben. Het was een erg heftige ervaring: verstikkend heet, alleen maar zand, ’s middags zandstormen en er was helemaal niets. Nou ja, niet helemaal waar, een restaurantje waar je dan toch maar kip en rijst kon krijgen, en een aantal hotelletjes. Hotelletjes is echt een groot woord, slaapzalen en hokken waar je een bak water over je heen kon gooien. Binnen slapen is vanwege de hitte onmogelijk, dus iedereen zet zijn bed buiten.

Hierdoor had ik (Stina) misschien wel een van de leukste ervaringen tot nu toe, en dat nu net in deze vreselijke zandbak. Iedereen sliep dus buiten, maar in deze landen zijn mannen en vrouwen vaak gescheiden. Ik moest dus op de vrouwen-afdeling gaan slapen. Het grappige was, dat ik eigenlijk geen vrouw had gezien de hele dag bij ons ‘guesthouse’. Maar ergens achter was de vrouwenafdeling en daar aangekomen, waren er toch zeker wel ca. vijftien vrouwen! Die laten zich dus gewoon de hele dag niet zien, echt bijzonder. Ze vonden het geweldig dat ik erbij kwam. Onmiddellijk werd een bed voor me gezocht en midden tussen hun in gezet, hutje mutje op elkaar. Niet zoals bij de mannen dat de bedden van elkaar af stonden, hier sliepen we pal naast elkaar. En toen maar ‘kletsen’.
Lastig als je geen Arabisch spreekt en zij geen Engels, maar net als tijdens mijn verblijf in Gambia en Senegal hadden we veel plezier samen en brabbelden we er toch vrolijk op los. Toen ik even naar Frank was toe gegaan ’s avonds, stonden ze me op te wachten: Come Stina, sjop (= eten)! Net als in Gambia, het voelde zo heerlijk! Ze hadden vis gehaald en dat moest gezamenlijk gegeten worden. Uiteraard zonder bestek. We zaten allemaal op bedden lekker te smikkelen. Opeens een groot gegil en iedereen deed zijn benen omhoog. Ik natuurlijk ook, in grote vrees voor een slang of spin. Maar het was voor een kat! Dikke pret dus weer omdat ik ook meteen mijn benen in de lucht gooide. Iedereen waarschuwde wel steeds voor schorpioenen! En ik deed de ongelooflijke ontdekking dat het ding dat in de ‘wc’ lag en waar ik al anderhalve dag argwanend naar had zitten kijken geen stuk plant was maar een dode schorpioen. Aaaahh.

In Wadi Halfa, een plaats waar je na aankomst het liefste meteen zou willen vertrekken, het lijkt een soort strafkamp, waren we toch veroordeeld twee dagen te blijven omdat onze auto pas op donderdag arriveerde, en wij er dus al op dinsdag waren. Op woensdag ging weliswaar het gerucht dat de ponton met auto’s was gearriveerd, waarop wij onmiddellijk de barre tocht (ik overdrijf, maar prettig reizen is het echt niet in een zandstorm) naar de haven ondernamen waar ons verteld werd dat de ponton pas de volgende dag zou aankomen. Jammer dan, nog een nacht in deze zandbak. Frank is er de volgende dag in alle vroegte naartoe gegaan , en ja hoor, de ponton was er, maar… niet de bezitters van de twee auto’s voor ons… Dus toen hebben we nog twee uur moeten wachten tot onze Beer kon worden los gelaten. Wat waren wij ontzettend blij weer in een airco te zitten! Wat een verademing!

Soedanezen zijn misschien wel de aardigste mensen op aarde. Wat een verschil met Egypte, waar je toch vaak gezien wordt als een wandelende zak met geld…
Wie je ook spreekt, iedereen is bereid je te helpen, wil een gezellig praatje met je maken en nodigt je vervolgens uit voor de thee, het eten, de overnachting, of alle drie! En nooit met de bedoeling er geld voor te krijgen. Toen we een paar dagen geleden besloten om ten noorden van Dongola een stuk offroad langs de Nijl door allerlei dorpjes te gaan rijden, stopten we even om wat water te kopen. Onmiddellijk kwamen er mensen naar ons toe en moesten we uiteraard binnen komen. Terwijl de thee werd gezet werden we door het hele huis rondgeleid. Grappig om te zien dat alles op een bed wordt geregeld! De keuken bestaat uit een bed waarop al het keukengerei ligt uitgestald (op de veren), een fornuis en een oven. Wij gingen zitten in een ruimte met alleen drie bedden erin en een haak waaraan alle kleding hing. Ik vroeg dus of het de slaapkamer was, maar nee, het was de mannen zitkamer! Als je maar een bed hebt, heb je alles. Zo simpel. Ook handig voor onverwacht bezoek dat blijft slapen. Overigens zijn het allemaal grote ruimtes rond een binnenplaats, enorme huizen dus. Een van de mannen verklaarde dat heel eenvoudig: Soedan is een groot land (het grootste van Afrika), dus grote huizen, want veel plaats. Tegen de tijd dat we wilden vertrekken, werd ons verteld dat er een trouwerij gaande was en dat daar lekker eten bij geserveerd werd. Als vanzelfsprekend zaten we kort daarna met allemaal mannen aan een heerlijke uitgebreide maaltijd (zie foto’s).

Soedan is een land zoals je je Afrika vaak voorstelt. Overal, continue, zie je ‘Mozessen’ op ezeltjes rijden, witte ‘jurk’ aan, tulband om, sjokkend op een ezeltje, soms op een kameel. Voor de rest grote zandvlaktes met niets, hier en daar een acaciaboompje. En dan natuurlijk voortdurend de Nijl, waar omheen het dan opeens prachtig groen is. Grote oases met honderden dadelpalmen, schitterend om te zien. Nubische dorpen met alleen huizen en een moskee. Nauwelijks een winkeltje of school te ontdekken. Wel heel vaak een voetbalveld! Ook Soedan heeft overigens piramides. Weliswaar erg klein, maar wel heel veel en zo midden in de zandvlakte zonder enige toerist te bekennen toch een magnifiek beeld. Ook tempelrestanten uit de 3e tot 5e eeuw BC die doen denken aan de beroemde tempels in Egypte, met hele mooie reliëfs. En hier loop je er altijd alleen.

Qua sfeer is Soedan bijna onovertroffen. Heel relaxed, geen gezeur aan je hoofd. En alles zo authentiek. Nauwelijks of geen toeristen, dus niet aangetast en al helemaal nog niet verpest. In tegendeel! O ja, dat was ook nog erg leuk. Op de ferry hadden we ook Youssef ontmoet, een Soedanese jongen van ca. vijfentwintig die al acht jaar in Nederland woonde. Erg grappig om met een Soedanees Nederlands te praten. Dat vond hij ook, dus hij zocht ons regelmatig op en bood ons dan drinken of eten aan. Heel lief. In Wadi Halfa heeft hij ons ook erg geholpen. In Soedan moet je je namelijk na aankomst registreren. En dat is me een klus! Van het enige naar het andere kantoortje en loketje, daar een stempel halen, die elders laten controleren, daar een formulier ophalen, elders afgeven enz. We zouden er nooit zijn uitgekomen wat je waar zou moeten doen en in welke volgorde, maar Youssef heeft het helemaal begeleid voor ons. Youssef ging overigens terug naar Soedan om goud te zoeken! Iedereen is hier in de ban van het goud. Er wordt ons regelmatig gevraagd om een GBX4500, het apparaat waarmee je de grond kunt ‘scannen’ op zoek naar goud. Daar houden velen zich mee bezig en er zijn ook echte succes verhalen. Het zal zoiets zijn als onze loterij: je kan winnen, maar kleine kans. En in dit geval ook nog eens veel, heel veel moeite. Magzoub begon er in elk geval niet aan.

Leuk is het ook om zo nu en dan een tijdje op te trekken met andere ‘overlanders’ (zo heten mensen die over land de wereld bereizen). Het is gezellig, je krijgt een internationale vriendenkring en je kunt allerlei nuttige informatie uitwisselen. Zo hebben wij al een paar keer opgetrokken met Lodie de Jager (www.naboom2germany.co.za) Lodie is een Zuid-Afrikaan, 53 jaar oud en trots op het feit dat hij rechtstreeks afstamt van een paar moedige Nederlanders die in 1714 (!) besloten vanuit Zutphen naar Zuid-Afrika te vertrekken. Lodie doet deze route reeds voor de derde keer; ditmaal per motorfiets. Mocht een van de ‘Franks Angels’ dit lezen: ik heb Lodie al bereid gevonden om volgend jaar in Nederland een lezing voor ons te komen geven over hoe het is om per motor deze tocht te maken… leuk ideetje voor ons tienjarig bestaan?! Een ding kan ik al verklappen: geen van onze huidige motorfietsen (inclusief mijn GS ‘Adventure’) is geschikt…

Ook kwamen we een Engelsman tegen op de motor die al 4,5 jaar aan het reizen was! Van Australië naar Azië naar Zuid-Amerika en nu dan maar eens Afrika. De westkant had hij al gedaan - Nigeria, Ivoorkust, Angola, het was allemaal geen enkel probleem! – en nu dan over het oosten terug. Nogmaals, wat wij doen stelt echt niks voor.

Het is een lang verhaal geworden. En nog hebben we lang, lang niet alles verteld. Niet over de theevrouwtjes, niet over hoe ze hier over Darfur denken, niet over wat hier een goede baan is, niet over onze campingervaring (snikheet, opgevreten door muggen en giga lawaai), niet over de Soedanese McDonalds, niet over het praatje dat iemand met je komt maken en uiteen loopt van hoe warm het is (vinden zij zelf ook!) tot wat hij van Hitler vindt, niet over hoe blij veel mensen hier zijn ‘white men’ te zien (steken vaak hun duim omhoog tegen ons), niet over het gezamenlijk voetbal kijken hier (bij gebrek aan tv’s zit je hier per definitie altijd met een hele grote groep voetbal te kijken, heel leuk!), niet over dat we opgesloten waren in een hotelletje, niet over dat we ons moesten registreren (in iedere plaats) en dat die man dat zo gezellig vond dat hij ons al zijn vakantiefoto’s liet zien en wij daardoor de wedstrijd NL-Kameroen misten, niet over dat niemand je hier kan vertellen waar iets (bijv. een hotelletje of camping) is en hoe lang het zoeken dan duurt, niet over dat er nergens bewegwijzering is, niet over het eten hier, niet over de geweldige fruitsapjes, enz. enz. Als je zo reist, beleef je iedere dag wel wat. En iedere dag is er wel een boeiende ervaring of een ‘leermoment’. Dat is misschien bijna niet voor te stellen, maar is toch echt zo. Dat zit natuurlijk wel in de kleinste dingen, maar gaat wel continue door. En dus zijn we iedere dag uitgeteld en slapen als een blok. En hebben dus vaak echt geen zin meer om te schrijven voor de blogspot. Maar als we er eenmaal aan beginnen, zijn we – zoals jullie zien- niet meer te stoppen ;-)

Want het is toch wel erg leuk om je ervaringen te delen. Zeker als je er dan zoveel leuke reacties op krijgt!

*note* Indien je een reactie wilt geven en je hebt géén profiel tik dan je tekst in het witte vakje hieronder, kies dan bij "Reageer als" (rechts daarvan op driehoekje klikken) voor 'Anoniem' en klik dan op reactie plaatsen, zet wel je naam ook in het witte vakje!